Экономика
Экономика
Түркістан облысы Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік және ауыл шаруашылығы дамыған аймақтарының бірі болып табылады. Түркістан облысының айтарлықтай өндірістік және экономикалық әлеуеті бар. Бұл Қазақстанның еңбек ресурстары көп аймақтарының бірі. Облыс мақта, былғары шикізаты, өсімдік майы, жемістер, көкөністер, жүзім, бақша дақылдары, макарон өнімдері, темекі өнімдері, алкогольді және алкогольсіз өнімдердің негізгі өндірушісі және жеткізушісі болып табылады. Облыста сондай-ақ уран кендері, цемент, мұнай өнімдері, қуат трансформаторлары, май ажыратқыштар, шұлық бұйымдары, киім-кешек, жиһаз шығарылады.
Экономиканың негізгі салалары
Сауда
2024 жылғы қаңтар-қазанда көтерме сауда көлемі 287,01 млн долларды немесе 2023 жылғы сәйкес кезеңнің 144,9%-ын құрады.
$287,01
Туризм
Түркістан 2024 жылы түркітілдес елдердің туристік астанасы болды. Қазіргі таңда облыс көлемінде 99 демалыс орны, 62 қонақүй, 12 санаторий, 6 киіз үй, 1 аңшылық үйі табиғи аумақтар мен оған жақын аумақтарда орналасқан. Олар негізінен Төлеби, Түлкібас өңірінде орналасқан. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда туристік-рекреациялық мақсаттағы 30 жаяу жүргіншілер жолы мен маршруттары құрылды.
Келушілерді қабылдайтын орындар да көбейді. Облыста 220 орналастыру орны – қонақүйлер, жатақханалар, демалыс орындары, балалар лагерлері бар. Сонымен қатар, ЮНЕСКО биосфералық объектілер тізіміне енген 72 санаториялық-курорттық ұйым, сондай-ақ Ақсу-Жабағылы және Қаратау қорықшалары, Сайрам-Өгем ұлттық табиғи паркі және Сырдария-Түркістан өңірлік табиғи паркі бар.
Экономика салаларының өсу қарқыны
Өнеркәсіп
(2024 жылдың қаңтар-қазанынан 2023 жылдың қаңтар-қазанына дейін)
8.8%
Ғимарат
(2022 жылғы қаңтар-қыркүйек 2021 жылғы қаңтар-қыркүйекке, %)
111,7
Көлік
(2022 жылғы қаңтар-қыркүйек 2021 жылғы қаңтар-қыркүйекке, %)
110,1
Ауыл шаруашылығы
(2024 жылдың қаңтар-қазанынан 2023 жылдың қаңтар-қазанына дейін)
5.8%
Сауда
(2022 жылғы қаңтар-қыркүйек 2021 жылғы қаңтар-қыркүйекке, %)
110,9
Байланыс
(2022 жылғы қаңтар-қыркүйек 2021 жылға қаңтар-қыркүйекке, %)
108,9
Облыста полиметалл кен орындары бар (Кентау қаласы ауданындағы Қаратау жотасының оңтүстік-батыс беткейі, Ащысай, Байжансай, Мирғалымсай кен орындары және т.б.). Қаратау жотасының темір кен орындары үлкен өндірістік қызығушылық тудырады. Облыста құрылыс материалдарын (әктас, гипс, кварц құмдары, отқа төзімді қыш және бентонит саздары, минералды бояулар, ұсақ тастар) өндіруге арналған минералдық-шикізат ресурстары бар.
Аймақ барит, темір және полиметалл кендері.
Бентонит саздары, вермикулит, тальк, әктас, гранит, мәрмәр, гипс, алтын, көмір, ванадий, кварц құмдары сияқты пайдалы қазбаларға бай.
Уран қоры бойынша облыс бірінші орында, фосфориттер мен темір кендері бойынша - Қазақстанда үшінші орында.
2024 жылғы қаңтар-қазанда өнеркәсіп өнімінің көлемі 1 832,74 млн АҚШ долларын құрады. ағымдағы бағаларда, бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 8,8%-ға артық.
|
Қызмет түрі |
Өнеркәсіп өндірісінің көлемі (тауарлар, қызметтер), мың теңге |
Өнеркәсіп өндірісінің көрсеткіштері, % |
|
Өнеркәсіп |
116 747 968 |
105.4 |
|
Тау-кен және карьерлерді қазу |
55 129 058 |
110.8 |
|
Металл кендерін өндіру |
53 650 501 |
113.9 |
|
Темір рудасын өндіру |
31 691 |
155.8 |
|
Темірден басқа кендерді өндіру |
53 618 810 |
113.8 |
|
Басқа пайдалы қазбаларды өндіру |
1 069 343 |
131,0 |
|
Тау-кен өнеркәсібінде қызмет көрсету |
409 214 |
168.1 |
|
Өңдеу өнеркәсібі |
49 028 409 |
100.6 |
|
Тамақ өндірісі |
16 300 251 |
106,0 |
|
Етті өңдеу және консервілеу және ет өнімдерін өндіру |
3 876 929 |
155.5 |
|
Балықтарды, шаянтәрізділерді және моллюскаларды өңдеу және консервілеу |
590 057 |
100.4 |
|
Жемістер мен көкөністерді өңдеу және консервілеу |
410 264 |
109.1 |
|
Өсімдік және жануарлар майлары мен тоң майларды өндіру |
147 802 |
86.3 |
|
Сүт өндірісі |
4 844 611 |
115.1 |
|
Ұн және жарма өнімдерін, крахмал және крахмал өнімдерін өндіру |
4 800 331 |
90.8 |
|
Нан, макарон және ұннан жасалған кондитерлік өнімдерді өндіру |
1 213 148 |
93.8 |
|
Басқа тамақ өнімдерін өндіру |
145 970 |
100.8 |
|
Дайын мал азығын өндіру |
271 149 |
95.6 |
|
Сусын өндірісі |
1 457 004 |
80.3 |
|
Жеңіл өнеркәсіп |
4 633 054 |
93.8 |
|
Тоқыма өндірісі |
4 429 456 |
90.4 |
|
Киім бұйымдарын өндіру |
203 598 |
3.4 бұл |
|
Жиһазды қоспағанда, ағаш және тығыннан жасалған бұйымдарды өндіру; сабаннан және өру материалдарынан бұйымдар жасау |
19 864 |
100,0 |
|
Қағаз және қағаз өнімдерін өндіру |
20 676 |
98.9 |
|
Жазылған тасымалдағыштарды басып шығару және көбейту |
14 120 |
125.7 |
|
Кокс және тазартылған мұнай өнімдерін өндіру |
1 266 679 |
132.5 |
|
Тазартылған өнімдерді, шымтезек және көмір брикеттерін өндіру |
1 266 679 |
132.5 |
|
Химия өнеркәсібінің өнімдерін өндіру |
53 914 |
150.3 |
|
Негізгі фармацевтикалық өнімдер мен фармацевтикалық препараттарды өндіру |
53 281 |
5.9 бұл |
|
Резеңке және пластмасса бұйымдарын өндіру |
1 281 375 |
162.7 |
|
Басқа металл емес минералды өнімдерді өндіру |
2 678 147 |
108.7 |
|
Металлургиялық өндіріс |
15 225 777 |
94.3 |
|
Қара металлургия, металл құюдан басқа |
9016 |
34.2 |
|
Негізгі бағалы және түсті металдарды өндіру |
15 201 828 |
94.4 |
|
металл құю |
14 933 |
116.7 |
|
Машиналар мен жабдықтарды қоспағанда, дайын металл бұйымдарын өндіру |
254 494 |
84.8 |
|
машина жасау |
5 012 424 |
122.6 |
|
Электр жабдықтарын өндіру |
4 426 063 |
124.3 |
|
Басқа топтарға жатпайтын машиналар мен жабдықтар өндірісі |
22 425 |
50,0 |
|
Машиналар мен жабдықтарды жөндеу және монтаждау |
557 391 |
119.2 |
|
Жиһаз өндірісі |
748 163 |
110.1 |
|
Басқа дайын өнімдерді өндіру |
9 184 |
100,0 |
|
Электрмен, газбен, бумен, ыстық сумен және кондиционермен қамтамасыз ету |
11 328 488 |
102.0 |
|
Электр энергиясын өндіру, тасымалдау және бөлу |
4 335 295 |
84.5 |
|
Газ тәріздес отынды құбырлар арқылы өндіру және тарату |
6 531 076 |
126.9 |
|
Бумен, ыстық сумен және кондиционермен қамтамасыз ету |
462 117 |
91.8 |
|
Сумен қамтамасыз ету; қалдықтарды жинау, өңдеу және кәдеге жарату, ластануды жою жөніндегі іс-шаралар |
1 262 013 |
106.3 |
Дереккөз: stat.gov.kz
2021 жылы облыс бойынша ауыл шаруашылығы дақылдарының түзетілген егіс көлемі тұтастай алғанда 845,5 мың гектарды құрады, бұл өткен жылмен салыстырғанда 0,3%-ға аз. Дәнді дақылдар (күрішті қосқанда) және бұршақ дақылдары 294,6 мың гектарды немесе көрсетілген егіс алқабының 96,5 пайызын, майлы дақылдар – 85,1 мың гектарды және 99,3 пайызын, тиісінше ашық жердегі көкөністер – 42, 9 мың гектарды, картоп алқабын құрады. – 15,3 мың га, мақта – 110 мың га және 100%.
Шаруашылықтардың санаттары бойынша негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарының егіс көлемі, га
|
|
Шаруашылықтардың барлық санаттары |
Соның ішінде |
||
|
ауыл шаруашылығы кәсіпорындары |
жеке кәсіпкерлер мен шаруа немесе фермер қожалықтары |
халықтың экономикасы |
||
|
Жалпы көрсетілген аумақ |
845 478.4 |
256 006,9 |
563 368,8 |
26 102.8 |
|
Дәнді дақылдар (соның ішінде күріш) және бұршақ дақылдары |
305 172.3 |
159 404.6 |
142 610,0 |
3 157,7 |
|
Дәнді дақылдар (күріштен басқа) және бұршақ дақылдары |
300 562.3 |
158 962,1 |
138 442,4 |
3 157,7 |
|
Олардың ішінен: |
|
|
|
|
|
күздік және жаздық бидай |
206 071,3 |
131 045,3 |
75 025,9 |
- |
|
жүгері (жүгері) |
46 209,2 |
9095.0 |
34 071,3 |
3042,9 |
|
күздік және жаздық арпа |
45 613,7 |
18 142.1 |
27 471,6 |
- |
|
күздік және жаздық қара бидай |
12.0 |
12.0 |
- |
- |
|
тары |
781,5 |
502.7 |
238,0 |
40.8 |
|
тритикале (бидай-қара бидай гибриді) |
46,0 |
46,0 |
- |
- |
|
бұршақ көкөністері |
1828,7 |
119,0 |
1635.6 |
74.1 |
|
Күріш |
4610.0 |
442.5 |
4 167,5 |
- |
|
Майлы дақылдар |
85 656,7 |
36 938,3 |
48 452,8 |
265.6 |
|
күнбағыс |
2242.7 |
335.5 |
1641.6 |
265.6 |
|
мақсары |
83 414,1 |
36 602,8 |
46 811,2 |
- |
|
Көкөністер мен асқабақ, тамыржемістілер мен түйнектер |
129 016,3 |
10 674,6 |
99 652,5 |
18 689,2 |
|
Олардың ішінен: |
|
|
|
|
|
ашық дала көкөністері |
42 868,1 |
2476.2 |
27 444,6 |
12 947,3 |
|
асқабақ |
70 819,5 |
7420.8 |
62 311,1 |
1087,5 |
|
ақтүйнек |
15 328,7 |
777,7 |
9 896,7 |
4654.4 |
|
Темекі |
333.7 |
- |
304,0 |
29.7 |
|
Мақта |
109 970,9 |
6 045,5 |
103 925,4 |
- |
|
Мал азықтық дақылдар |
215 328.5 |
42 943,8 |
168 424.2 |
3960.5 |
|
Олардың ішінен: |
|
|
|
|
|
тағамға арналған жүгері |
8266.3 |
1440.9 |
6 803,6 |
21.8 |
